DİLAVƏR ƏZİMLİ
tarix elmləri üzrə fəlsəfə doktoru, dosent
"Saklar Skif tayfa ittifaqına məxsus olmuş Oğuzlardır"
Arsak adının 7-ci sinif dərsliyində verilməsi bir neçə gündür ki, həm ölkə mətbuatında, həm də müxtəlif siyasi institutların rəhbərlərinin təqdimatında əsas mövzulardan birinə çevrilib. Mahiyyətindən asılı olmayaraq bu mövzuya hərə öz düşündüyü qədər çərçıvəsində qiymət verməklə cəmiyyətin içində də bir çaşqınlıq yaradırlar. Çox təəssüflər olsun ki, ölkə mətbuatı da məsələyə münasibətdə mütəxəssisləri deyil, reytinq xatirinə daha çox fikirlərilə cəmiyyətdə ajiotaj doğuran kəsləri danışdırmağa üstünlük verirlər.
Məhz bunu nəzərə alaraq tarix elmləri üzrə fəlsəfə doktoru, dosent DİLAVƏR ƏZİMLİyə müraciət edib həqiqətin nədən ibarət olmasını onun anlatmasını istədik.
TV 713 olaraq tarixçi alimimizin mövzuyla bağlı söylədiklərini dəyərli oxucularımıza təqdim edirik:
"Neçə gündür ki, Arsak (Ərsak) sözü ilə bağlı gedən müzakirələri diqqətlə izləyirəm. Öncə deyim ki, buna ilk münasibət bildirənlərdən biri də mən oldum. Əslində bu istiqamətdə müzakirələrin düzgün getmədiyini vurğuladım və bidirdim ki, Azərbaycanda güclü dayaqları olan Ermənistan dərin dövləti Arsak (Ərsak) məsələsində də məqsədinə çata bilərdi, amma bizlər, xüsusilə AMEA Tarix İnstitutunun direktoru Yaqub Mahmudlunun bu məsələdə qətiyyətli çıxışı onların məqsədlərini darmadağın etdi.
Öncə bildirim ki, Azərbaycanda nəşr olunan dərsliklərdə qüsurlar hələ də özünü göstərir və bu barədə mən də dəfələrlə münasibət bildirmişəm. Amma insafən onu da qeyd etmək lazımdır ki, dərsliklərimizdə milli ruh həddən artıq yüksəkdir. Tarixi şəxsiyyətlərimiz və dövlətlərimiz milli ruh baxımından təqdim olunubdur. İnanırıq ki, bu dərsliklərimizdə olan qüsurlar çox tezliklə aradan götürüləcəkdir. Amma bu dəfə Arsak (Ərsak) məsələsi sanki düşünülmüş şəkildə gündəmə gəldi. Bunu gündəmə gətirənlər yaxşı bilirlər ki, biz millət olaraq hər şeyə daha tez çılğın münasibət bildiririk. Bu da düşmənlərin qurduğu hiyləyə kömək edir. İstər bildirdiyim münasibətdə, istərsə də Yaqub müəllimin açıqlamasında bu məsələyə geniş izah verildi. Amma kimlərsə yenə də əlinə bir züy alaraq aranı qarışdırmaqla məşğuldur.
Onlara üz tutub deyirik ki, Arsak (Ərsak) bizim sözümüzdür. Bu vilayət Albaniyanın bir vilayəti olmuşdur. Onun bugünkü ermənilərə dəxli yoxdur. Ona görə ki, bugünkü erməni adlı bir millət uydurma millətdir və dini münasibətlər-Qriqorianlıq zəminində yaradılmışdır. Sonradan Avropa və Rusiya tarix elmi bunu millət kimi təqdim etmişdir. Halbuki Ərməniyyə inzibati vahid kimi ərəblər tərəfindən işlədilmiş və bu ərazilərdə tarix boyu türklər, irandillilər, qafqazdillilər yaşamışlar.
Ərməniyyə də Ər mənəm sözündən törənmişdir. Sonradan, yəni 1828-29-cu illərdə Azərbaycan ərazilərinə Hindistandan gəlmə qaraçı hay-şudralar köçürülmüşdür. Bu qaraçıları o zaman Hindistandan təzyiq yolu ilə çıxarmışlar. Bu hay-şudraların bir qismi orta əsrlərdə buralara gəlib çıxmışdı. Onlar oğru idilər. Məsələn, İngiltərə tarixçisi Rocer Seyvorinin “ İran (o zaman İran adlı dövlət olmamışdır. Sadəcə Seyvori Avropa tarix elminin qaydalarına uyğun hərəkət etmişdir. Kitabın üzərində İran yazsa da, içində Qızılbaş Türk dövləti yazmışdır) Səfəvilərin hakimiyyəti altında” monoqrafiyasında Azərbaycana o zaman gələn səyyahların məktublarını vermişdir. Məktublarda göstərilir ki, Azərbaycanda yaşayan türklər çox mərddir, onlar bizə hörmət edirlər, amma ermənilər (o zaman bu qaraçılara da artıq erməni deyirdilər) oğrudurlar və bizimlə ünsiyyət qurur, sonra da mallarımızı oğurlayırlar. O zamanlar bu qaraçılar Azərbaycanda yaşamaq mühitinin asan olmasından istifadə edərək gəlib asanlıqla yerləşirdilər. Onlar ayaqqabıtikən, yəhər düzəldən və başqa bu cür sahələri bilənlər idilər. Qaraçı həyat tərzi keçirirdilər. Natəmiz insanlar olmaqla. namussuz idilər. Çox az sayda idilər. Amma bunların bizim ərazilərə kütləvi yerləşdirilməsi məhz, 1828-29-dan sonra başlandı. Bunu da məqsədli etdilər. Bunu edən Rusiya idi. Ona dəstəyi də Avropa dövlətləri verdi. Sonradan bizim ərazilərdə Erməni dövləti yaradıb, uydurma erməni milləti də ortaya çıxarıb onları belə adlandırdılar. O zaman tarix elmi Avropa və Rusiyanın əlində idi. Onlar da erməni milləti adını tarixə saldılar. Onlara uydurma tarix yaratdılar. Bunu Avropa və Rusiya tarixçiləri də etiraf edir. SSRİ dönəmində bizim tarixçilər də bu xəttə qulluq etdilər. Kim ki, buna əməl etmədi, təqiblərə məruz qaldı, tələbə mühitindən uzaqlaşdırıldı. Ermənistan dərin dövləti Rusiyanın əli ilə Azərbaycanda kök saldı. İrəvan və ətrafının tarixini erməniləşdirdilər. İrəvanın adını Yerevan qoydular.
Qarabağın da başına bu oyunu açdılar. Tarixi Arsak (Ərsak) adına yiyələndilər. Bu istiqamətdə onlara Avropa və Rusiya tarix elmi züy tutdu. Nəticədə bizdə çoxlu insanlar Arsakı (Ərsakı) erməni adı kimi qəbul etdilər. Amma unutdular ki, bu Ər Sak deməkdir. Saklar isə Skif tayfa ittifaqına məxsus olmuş Oğuzlar olmuşlar. Skiflər isə İşquzlar, yəni Oğuzlar deməkdir.
Bilirəm ki, mənə qarşı çıxanlar da olacaqdır. Çünki Ermənistan dərin dövləti Azərbaycanda hələ də güclüdür. Bir müddət bundan qabaq ABŞ Mərkəzi Kəşfiyyat İdarəsi məlumat yaydı ki, Azərbaycanın idarəetmə, mətbuat və Təhsil strukturlarında 84 min Rusiya casusu yerləşdirilbdir. Əslində, bunlar həm də Ermənistan dərin dövlətinin xeyrinə işləyirlər. Bəllidir ki, Azərbaycanda Rusiya, İran, Avropa yardımlarıyla dolanan çoxlu saytlar vardır. Bu günlərdə yayılan gizli sənəddə də Azərbaycanda çoxlu sayda Rusiya casusunun adı aşkarlandı. Bunlar jurnalistlər, Universitet müəllimləri, politoloqlar, tələblər və sairədirlər. Bu əslində, yazdıqlarımızın təsdiqidir. Onlar Rusiya casusu olmaqla, həm də Ermənistan dərin dövlətinə xidmət edirlər. Bunların içərisində Feto şəbəkəsi də vardır. Onlar daha təhlükəlidirlər. Rusiya və Ermənistan şəbəkəsi Azərbaycan mediya məkanında gücə malikdirlər. Yəqin ki, sizlərə çox şey məlum oldu.
Bir daha sizlərə bildirirəm ki, Arsak (Ərsak) bizə məxsus addır. Qarabağ adı isə VII əsrdə işlənə bilməzdi. Bu ad orta əsrlərdə meydana çıxdı. O zamana qədər burada Ərsak adı işlənirdi. Bu adı ermənilər Artsax, yaxud Arçax kimi təqdim edirlər. Bu da Rusiya tarix elmindən gəlir. Görürsünüzmü, fərqlidir. Tamamilə təhrif olunubdur. Necə ki, bu gün ermənilər fındığa pındık deyir. Sözümün sonunda bildirirəm ki, bu məsələdə ehtiyatlı olun. Sizlər bilmədən Ermənistan dərin dövlətinin maraqlarına xidmət edə bilərsiniz. Bu gün informasiya müharibəsi gedir. Tarixi məsələlərə münasibət bildirəndə tarixçilərlə məsləhətləşin!